Dünyanın Çevresinde Yolculuk
Dünyanın Çevresinde Yolculuk’tan…
25 Ağustos 1768 tarihinde Plymouth’tan yola çıkıyor biri Madera, diğeri Rio de Janeiro’da iki duraklamadan sonra 16 Ocak 1769 tarihinde Tierra del Fuego’ya varıyorlar. Bon Succès Körfezi’nde beş gün durakladıktan ve Horn Burnu’nu dolandıktan sonra rotalarını Taiti’ye çeviriyorlar. 13 Nisan’dan 13 Temmuz’a kadar bu adada kalıyorlar ve Haziran ayında Venüs’ün Güneş’in önünden geçişini orada izliyorlar. Taiti’den ayrıldıktan sonra, oradan yanlarına aldıkları bir Taitili kendilerini komşu adalardan bazılarını ziyarete ikna ediyor; bu adalardan altısına uğruyor ve oralarda Taiti’de konuşulan dili ve aynı âdetleri buluyorlar.
Oradan rotalarını, 40° güney enleminde bulunan Yeni Zelanda ‘ya çeviriyorlar. Onun doğu kıyısına 3 Ekim günü varıyorlar ve çevresinde altı aylık bir çember seyri (circumnavigation) sonunda, Yeni Zelanda’nın genellikle sanıldığı gibi güneysel kıtanın (terra australis) bir parçası olmayıp, yakınlarında başka kara bulunmayan iki adadan oluştuğunu saptıyorlar. Aynı zamanda orada Taiti dilinin değişik lehçelerinin konuşulduğunu ve bunların hepsinin Endeavour’a alınan Yerli tarafından yeterince anlaşıldığını gözlemliyorlar.
Keşifleri bunlarla sınırlı kalmıyor: 31 Mart 1770’te Yeni Zelanda kıyılarından ayrıldıktan sonra, 38° güney enleminde Yeni Hollanda’nın doğusuna ulaşıyorlar. Kuzeye doğru kıyılar boyunca ilerliyor, birçok kere demirliyor ve açınsamalar yapıyorlar. Ama 10 Haziran günü, 15 derece enlemi dolayında bir kayaya oturuyorlar; o civarda benim de zor günler geçirdiğim görülecektir. 23 saat böylece kaldıktan sonra, kendileri için çok kötü sonuçlar doğurabilecek o kayanın yakınındaki bir koyda gemilerini onarıyorlar. Bu uğursuz yörede birçok defa tehlike atlattıktan sonra nihayet 10 derece güney enlemi civarında, Yeni Hollanda’yla Yeni Gine arasında bir geçit keşfederek Hintelleri Denizi’ne giriyorlar.
Araştırmalarını hiçbir zaman yeterli bulmayarak ayrıca Yeni Gine’nin güney ve batı kıyılarını ziyaret ediyor; sonra Cava Adası ‘nın güney kıyısı boyunca seyrediyor ve Sunda Boğazı’ndan geçerek 9 Ekim’de Batavia’ya varıyorlar. Orada iki ay kalıyor, sonrasında Ümit Burnu’na ve St. Helena Adası’na uğrayıp 13 Temmuz 1771 tarihinde, dünyayı coğrafya alanında önemli bilgiler ve doğanın üç evreni konusunda büyük keşiflerle zenginleştirmiş olarak Dunes’e dönüp demir atıyorlar.
Bu kısa bilgiler, okurun çok öğretici bu keşif…
