Tarih
Tarih’ten…
Bu, Halikarnassoslu Herodotos’un kamuya sunduğu araştırmadır. İnsanoğlunun yaptıkları zamanla unutulmasın ve gerek Yunanlıların, gerekse barbarların meydana getirdikleri harikalar bir gün adsız kalmasın, tek amacı budur; bir de bunlar birbirleriyle neden dövüşürlerdi diye merakta kalınmasın.
1. — İranlı anlatıcılar derler ki, kavgayı Fenikeliler çıkardılar, bunlar Erythreia denilen denizden kalkıp bizim kıyılarımıza geldiler1, bugün de üzerinde oturdukları ülkeye yerleştiler ve hemen denize açılıp uzun yolculuklara giriştiler; Mısır’dan, Asurya’dan mal toplayıp, bunları bütün bölgelere, en çok da Argos ülkesine götürdüler. –Bugün Yunanistan denilen ülkede Argos, o zamanlar her bakımdan önde giderdi.– Böylece Argos’a gelen Fenikeliler, diye anlatıyorlar, mallarını sergilemişler. Beşinci ya da altıncı günü pek çoğunu elden çıkarmışlardır ki, bir küme kadın deniz kıyısına çıkagelmiş, kralın kızı da aralarındaymış. Adı, Yunanlıların da dedikleri gibi İo idi ve İnakhos’un kızıydı. Bu kadınlar, gemilerin kıç yönünde ve oldukça yakınında durup beğendikleri şeyleri satın almaya koyulmuşlar, derken Fenikeliler hep birden üzerlerine atılmışlar, çoğu kaçıp kurtulmuş, ama İo yakalananlar arasındaymış, sonra gemilerine atlayıp Mısır’a doğru dümen tutmuşlar ve gözden kaybolmuşlar.
2. — İşte İo, Perslere göre ve Yunanlıların dediklerinin tersine, Mısır’a böyle gelmiş ve çarpışmalar böyle başlamış, çünkü Yunanlılar ki; ille de onlardır denemez, bence belki de Giritliydiler; daha sonra Fenike’deki Tyr’a yanaşmış ve kral kızı Europe’yi kaçırmışlardır. Böylece iki taraf ödeşmiş oluyordu; ama sonraki ikinci saldırı Yunanlılara yüklenmelidir diyor bizimkiler. Uzun bir gemiye atlayıp Kolkhis’deki Aia kentine ve Phasis’e kadar kürek çekmişler ve kendilerini buralara kadar; getiren isteklerinin hepsini elde ettikten sonra dönerken, kralın kızı Medeia’yı da kaldırmışlar. Kolkhis kralı peşlerine adam salmış, hakkını aramış, “Kızımı geri verin” demiş; ama onlar da karşılık olarak demişler ki, “Siz de Argoslu İo’yu kaçırmıştınız ve karşılığında hoşnutluk da vermemiştiniz, biz de size daha fazlasını verecek değiliz.”
3. — Bu olayların üzerinden iki nesil geçmiş, gene Perslere göre, bunları bilen Alexandros, Priamos’un oğlu, Yunanistan’dan bir kadın kaçırmak istemiş, bu yüzden bir cezaya çarpılmayacağına…
