Nedir Bu Felsefe
Nedir Bu Felsefe’den…
Bu soruyla çok geniş, yani yayılmış bir konuya değiniyoruz. Geniş olduğundan dolayı bu konu,-belirsiz kalmaktadır. Belirsiz olduğundan ötürü bu konuyu her türlü bakış açısından ele alabiliriz. Bu arada hep doğru birşe- ye rastlayacağızdır. Ancak bu geniş konu ele alınırken tüm olası görüşler birbirine karıştığından, konuşmamızın iyi bir dikkatten yoksun kalması tehlikesiyle karşı karşıyayız.
Bu yüzden soruyu daha iyi belirlemeye çalışmalıyız. Bu şekilde, konuşmamızı daha sağlam bir yöne sokabiliriz. Böylelikle konuşmamız bir yola sokulacaktır. Bir yola diyorum. Bununla, bu yolun kesinlikle biricik yol olmadığım itiraf etmiş oluyoruz. Hatta, aşağıda göstermek istediğim yolun, gerçekten bize soruyu sormamıza ve yanıtlamamıza izin veren bir yol olup olmadığı açık kalmak zorundadır.
Soruyu daha iyi belirlemek için bir yol bulabileceğimizi varsaysak, o zaman konuşmamızın konusuna karşı hemen önemli bir itiraz yükselir. Nedir bu – felsefe? diye sorduğumuzda, felsefe üzerine konuşuruz. Soruyu bu şekilde sormakla belli ki felsefenin üstünde, yani dışında bir yerde kalırız. Ancak bizim sorumuzun hedefi, felsefenin içine girmek, onun içinde kalmak, ona göre davranmak, yani “felsefe yapmak”tır. Bu nedenle konuşmalarımızın yolu hem belli bir yöne sahip olmalıdır, hem de bu yön, felsefenin dışında, onun çevresinde değil, içinde hareket ettiğimize dair aynı zamanda bize güvence de vermelidir.
Demek ki konuşmalarımızın yolu öyle bir tür ve yönde olmalıdır ki, felsefenin konu edindiği şey, bizim kendimizi ilgilendirsin, bizi özümüzde etkilesin (nous touche).
Ancak böylelikle felsefe duyumsamaların, duygulanmaların ve duyguların işi olmayacak mıdır?
.”Güzel duygularla kötü edebiyat yapılır.” “C’est avec les beaux sentiments que l’on fait la mauvaise littérature.”{1} André Gide’in bu sözü sadece edebiyat için değil, daha çok felsefe için geçerlidir. Duyguların, en güzelleri dahil, felsefede yeri yoktur. Duygular, söylendiği gibi, irrational (akıl-dışı) birşeydir. Buna karşın felsefe sadece rational (akla-uygun) birşey değil, ayrıca ratio’nun (aklın) asıl yöneticisidir. Bunu iddia etmekle farkına varmadan felsefenin ne olduğuna karar verdik. Bu yanıtla sorumuzu geride bıraktık…
