Zaman ve Varlık Üzerine
Zaman ve Varlık Üzerine’den…
İzleyeceğiniz konferans birkaç sunuş sözcüğü gerektiriyor. Eğer bize şimdi Paul Klee’nin, öldüğü yıl yaptığı iki resminin asılları -“Bir Pencereden Azizler” ve “Ölüm ve Ateş” adlı çuval bezi üzerine sulu boya resimleri- gösterilseydi, onların önünde uzun bir süre kalmak isteyecek ve onların doğrudan doğruya anlaşılabilir oldukları iddiasını bırakacaktık.
Eğer bize hemen şimdi Georg Trakl’ın “Ölümün Sepet’i” adlı şiirinin aktarılması, hatta belki de şairin kendisi tarafından ezbere okunması olanaklı olsaydı onu birkaç kere daha duymak isteyecek ve onun hemen anlaşılabilir olduğu iddiasını bırakacaktık.
Eğer Werner Heisenberg, hemen şimdi, araştırdığı kozmik formüller doğrultusunda hareket ederek teorik fizik konusundaki düşüncelerinden bazılarını sunsaydı, dinleyiciler içinden en çok iki ya da üç kişi onu izleyebilecek geri kalanımız ise itiraz etmeksizin onun hemen anlaşılabilir olduğu iddiasını bırakacaktık.
“Felsefe” adı verilen düşünmede durum böyle değildir. Bu düşünmenin “dünyasal bilgeliği sunduğu ve hatta belki de “Kutsanmış Yaşam Yolu” olduğu kabul edilir. Belki de bu düşünme türü bugün, kendisinden, herhangi faydalı, pratik bilgelikten uzağa kaldırılmış düşünümler talep eden bir konuma yerleştiriliyor.
Belki de düşünceyi, yukarda sözünü ettiğimiz resim ve şiirin ve matematiksel fiziğin kendi belirlenimlerini elde ettikleri sorunlara veren bir tür düşünme zorunlu olmuştur. O halde burada da bizim doğrudan doğruya anlaşılabilirlik iddiasını bırakmamız gerekecek. Ancak, kaçınılmaz ama hazırlayıcı olanı düşünmemiz gerektiğinden yine de dinlemeliyiz.
O halde eğer izleyicilerin çoğunluğu konferansa karşı çıkarsa, bu bizim için ne bir sürpriz olmalı ne de bizi şaşırtmalı. Konferansın, birkaç kişinin şimdi ya da daha sonra böyle konular üzerinde ayrıca düşünmelerine neden olup olmayacağı önceden görülemez. Biz, Varlığı düşünme girişimi hakkında, onun varolanlar aracılığıyla temellendirilmesine bakmadan birşeyler söylemek istiyoruz. Varolanlara bakmadan Varlığı düşünme girişimi zorunlu olur, çünkü öbür türlü bana öyle görünüyor ki şimdiye kadar ‘Varlık” adı verilen ile insanın bağıntısını yeterli ölçüde belirlemenin olanaklılığı bir yana, bugün bütün yeryüzünde varolan’ın Varlığını açıkça görüşe getirmenin artık…
