Şifrepunk
Şifrepunk’tan…
JULİAN: İngiltere bu dediğine yaklaşmış vaziyette zaten, Jake.
JACOB: Bir yol yapıldığında her santiminin gizli bir grup insan tarafından kuş uçurmaz şekilde izlenmesi söz konusu değildir. Sıradan insanlara internette yolların işte bu mantıkla inşa edildiğini, sonra da herkesin bu yolları kullanmaya çağrıldığını anlatırsak, bunu zihinlerinde canlandırabilir, denetimin her zaman yolları ilk yapan kişilerde kalmayacağını anlayabilirler.
ANDY: Ama bazıları da var ki yol inşaatıyla falan bile uğraşmadan ortaya bir bahçe seriyor ve herkesi çırılçıplak bahçeye gelmeye davet ediyor. Böylece Facebook dediğimiz şey ortaya çıkıyor! İnsanları kendilerine dair verileri hiç çekinmeden ortaya sermeye ikna eden bir girişim.
JACOB: İnsanlar Stasi’nin, yani Doğu Alman devlet güvenlik sisteminin üyesi olduklarında nasıl mükâfatlandırıldıysalar, aynı şekilde Facebook’ta yer aldıkları için de ödüllendiriliyorlar. Aradaki fark, Facebook’ta doğrudan ödenen bir ücret yok, onun yerine toplum nazarında puan topluyorsunuz—mesela komşunuz sizinle yatıyor falan. Bunu insani boyutuyla ilişkilendirmek önemli, çünkü burada teknolojiye özgü bir durum yok, gözetleme yoluyla denetim kurulması gibi bir durum var. Bir bakıma mükemmel bir Panoptikon durumu bu.30
JULİAN: Tekniğin felsefesi meselesi beni fazlaca ilgilendiriyor. Teknik yalnızca bir parça teknoloji demek değildir; bir kurulda çoğunluğun uzlaşma biçimi veya bir parlamentonun yapısı da birer tekniktir; yani teknik, sistematik hale getirilmiş etkileşimdir. Örneğin feodal sistemlerin ilk fabrikalara özgü teknikten doğduğu kanısındayım. İlk fabrikalar merkezi birer konumda ortaya çıktığında, devasa yatırımlar gerektiren ve kolaylıkla fiziksel denetim altına alınabilen bu teknik gayet doğal olarak feodal ilişkileri beraberinde getirecekti.
Zaman ilerledikçe gelişmişlik düzeyi artan teknikler icat edildi. Bu tekniklerden bazıları demokratikleştirmeye elverişli; herkesin kullanımına sunulabiliyor. Fakat çoğunluğu, karmaşık teknolojiler olmalarından ötürü ancak sağlam bir organizasyon yapısı içinde ortaya çıkabiliyor. İntel şirketi gibi. Belki de tekniğin eğilimi sırasıyla bu evrelerden geçmeyi gerektiriyor: tekniğin keşfi, tekniğin tek elde toplanması, ve tekniğin demokratikleşmesi. Bu son evrede tekniğin nasıl üretileceği bilgisi bir sonraki eğitimli kuşak içinde hızla yaygınlaşır. Ama bana kalırsa tekniğe özgü…
