Palto
Palto’dan…
Devlet dairelerinden birinde… Ama hangisinde olduğunu belirtmeden geçsek daha iyi olacak. Çünkü devlet dairelerinde, askeri birimlerde, özel kalemlerde, kısacası kamu hizmeti gören kurumların herhangi birinde çalışanların hepsi tepki göstermek için fırsat kolluyorlar; alınganlıkta üstlerine yok.
Artık öyle bir noktaya geldik ki, insanlar şahıslarına yöneltilen bir suçlamayı, mensubu oldukları topluluğun tümüne yöneltilen bir saldırı olarak değerlendiriyor. Duyduğuma göre, daha geçenlerde bir başkomiser (hangi şehirden olduğunu hatırlayamıyorum), bir şikâyet dilekçesi kaleme almış. Dilekçesinde yasaların hiçe sayıldığını, resmi kurumlarının tehlikede olduğunu ve bu kurumlar nezdinde devletin yüce adının küçük düşürüldüğünü ileri sürüyormuş.
Sözlerine delil olarak da oldukça kalın bir edebi eseri dilekçesinin ekinde sunmuş. Bu eseri delil olarak sunmasının nedeni ise her on sayfada bir, bir başkomiserden bahsedilmesi, hatta bazı yerlerde söz konusu başkomiserin basbayağı sarhoş bir halde resmedilmesiymiş. Hâl böyle olunca biz de, herhangi bir tatsızlık yaşanmasın diye anlatacağımız olayın cereyan ettiği yerden ‘devlet dairelerinden birinde’ diye bahsetmeyi uygun gördük.
Evet, ne diyorduk… Devlet dairelerinden birinde görev yapmakta olan bir memur vardı ve bu memurun, dış görünümü itibarıyla insanlarda ilgi uyandıran biri olduğu da söylenemezdi. Kısa boylu, çipil gözlü, biraz da çopur suratlıydı; kızıla çalan saçları yer yer dökülmüş, her iki yanağında da derin kırışıklıklar oluşmuştu; yüzünden, basurdan yana dertli olduğu anlaşılıyordu…
Elden ne gelir ki! Tek suçlu Petersburg iklimi! Memurumuzun unvanına gelince (ki bizde bir kimsenin adından önce unvanı belirtilmelidir), kendilerine diş geçiremeyeceğine inandıkları insanlara yüklenmeyi meziyet sayan pek çok yazarın acımasızca alay ettiği, sivri dilleriyle iğnelemekten asla vazgeçmediği sıradan kalem memurlarından ve ilelebet ‘sıradan kalem memuru olarak kalacaklardan’ biriydi.
Soyadı Başmaçkin’di. Kunduracı anlamına gelen bu soyadının vakti zamanında başmak (kundura) kelimesinden türetildiği açıkça görülmektedir; ancak ailesi bu soyadını ne zaman, hangi nedene dayanarak kullanmaya başladı, bunu anlamak ve anlatmak mümkün değildir. Çünkü memurumuzun babası da, dedesi de, hatta kayınbiraderi bile, yani istisnasız tüm Başmaçkin sülalesi kundura değil, çizme…
