Mutlu AÅŸk Yoktur Mutlu AÅŸk Yoktur’dan… Louis Aragon, Türk okurunun iyi tanıdığı çaÄŸdaÅŸ bir ÅŸair, romancı ve deneme yazarı. Mutlu AÅŸk Yoktur baÅŸlığını taşıyan bu yapıt, O’nun çeÅŸitli kitaplarından seçerek çevirdiÄŸimiz ve belirli bir sıra gözeterek sunduÄŸumuz ÅŸiirlerden oluÅŸtu. Aragon, 3 Ekim 1897’de Paris’te dünyaya geldi. Ortaokul ve lise öğrenimini Neuilly’de gördü. O yıllarda en çok Barres, Gorki ve Rousseau’yu tanımaya çalıştı. Yükseköğrenimini tıp fakültesinde yaptı ve doktor oldu. Aragon, 1917 yılında Andre Breton ile tanıştı. Bu tanışma, 14 yıl sürecek olan bir edebiyat dostluÄŸunun kapısını açtı. Her ikisi de, önce “dadacılık” ve kısa bir süre sonra da “gerçeküstücü lük” akımı içinde yer aldılar. Bir sanat ve edebiyat akımı olarak I.Dünya Savaşı esnasında ortaya çıkan “dada” hareketi, alışılmış toplum düzenini, kültürünü ve sanatını yıkmayı amaçlamaktaydı. Bunu yaparken de akıldışılığı, sezgiyi, rastlantıyı ve acımasız bir ironi’yi ön planda tutuyordu. Zürih ile New York’ta aynı zamanda doÄŸan ve Tristan Tzara, Hans Arp, Francis Picabia…gibi sanatçılar tarafından temsil edilen bu baÅŸkaldırma hareketi, kısa zamanda Ä°sviçre’den Almanya’ya ve Fransa’ya yayıldı. Aragon da “dadacı” akıma ilgisiz kalmadı, 1919’da Andre Breton ve Philippe Soupault ile beraber Litterature adlı dergiyi kurdu, 1920’de ilk ÅŸiir kitabı olan Feu de Joie yi ve 1921’de de Anicet ou le Panorama…

Bakır Atlı Bakır Atlı’dan… Çingeneler gürültülü yığınlarıyla Besarabya kırlarında göç ediyorlar. Bugün bir su yamacında obalarıyla Onlar harap çergelerde geceliyorlar. Özgürlük gibi, konakları sevinç dolu Ve barışçıl uykuları gökler altında; Yarım asılı kilimlerle örtülü Arabaların tekerleri arasında Yanıyor ateÅŸ. Bir aile ocağın yanında AkÅŸam aşını piÅŸiriyor. Yüzünde çayırın Otlanıyor atlar. Çergenin ardında Açıkta yatıyor evcil bir ayı. Her ÅŸey dipdiri baÄŸrında bozkırın: Sabahleyin kısa yolculuÄŸuna hazır Çingene yuvalarının barışçıl tasası, Kadınların ÅŸarkıları, çocuk bağırışları, Ve yürüyüş örsünün çınıltısı. Ama sonra üzerine göçebe kampının Ä°niyor uykulu bir sessizlik, Sadece duyuluyor ıssızlığında kırların Köpek havlaması ve at kiÅŸnemesi. Her yanda alazlar sönmüş, Her ÅŸey dingin, ay parıldıyor Bir başına yücelerinden gökyüzünün Ve sessiz obayı aydınlatıyor. Giray oturuyordu, bakışları dalgın; AÄŸzında tütüyordu kehribar çubuÄŸu; Sıralanıyordu çevresinde müthiÅŸ hanın Susan bir seçkin kullar topluluÄŸu. Her ÅŸey sessizdi sarayın içinde; Hükümdara tapınırcasına herkes Gazabın ve kederin belirtilerini Okuyordu kararan çehresinde. Ama maÄŸrur han bunalınca, Tahammülsüz bir el sallayışıyla Herkes, iki büklüm, uzaklaşıyor. ÅžaÅŸaasında bir başına yaşıyor o; Daha özgürce göğüs geçiriyor, Ciddi alnı daha canlı YüreÄŸinin galeyanını anlatıyor. Fırtına bulutlarını öyle yansıtır Körfezin kımıltılı camları. Gururlu ruhunu Giray’ın devindiren ne? Sarmış nasıl bir düşünce usunu? Rusya üzerine mi yürüyor savaÅŸla yine, Yoksa Polonya’ya götürüyor kendi…

Suda Yan AteÅŸte BoÄŸul Suda Yan AteÅŸte BoÄŸul’dan… babamın evinde dolanıyorum (20 yıl aynı iÅŸte çalışıp hâlâ 8.000 dolar borçlu olduÄŸu evde) ve ölü ayakkabılarına bakıyorum ayaklarının deriye verdiÄŸi ÅŸekle, öfkeyle gül fidanları dikiyormuÅŸcasına, dikiyordu da, ve sönmüş sigarasına bakıyorum, son sigarasına ve o gece uyuduÄŸu son yataÄŸa, ve yatağını düzeltmek geliyor içimden ama yapamam, çünkü bir baba öldükten sonra bile hep evin efendisidir; sanırım böyle ÅŸeyler defalarca yaÅŸanmıştır ama elimde deÄŸil düşünüyorum sabahın yedisinde mutfakta yerde ölmek baÅŸka insanlar yumurta kızartırken o kadar zor deÄŸil kendi başına gelmedikçe. dışarı çıkıp bir portakal alıyorum ve parlak kabuÄŸunu soyuyorum; herÅŸey hâlâ yaşıyor: çimler oldukça iyi büyüyor, güneÅŸ, çevresinde bir Rus uydusunun tur attığı ışınlarını gönderiyor, bir yerlerde bir köpek anlamsız havlıyor, perdelerin gerisinde komÅŸular gözlüyor, ben burada bir yabancıyım, ve biraz da (herhalde) hergele sayılırım, ve eminim resmimi bayağı iyi çizmiÅŸtir (benim oÄŸlan ve ben daÄŸ aslanları gibi kapışırdık) ve herÅŸeyi Duarte’de bir kadına bırakmış diyorlar ama umurumda deÄŸil – hepsini alabilir: o benim babamdı ve öldü. içerde, açık mavi bir takım deniyorum üzerimde ÅŸimdiye kadar giydiÄŸim herÅŸeye beÅŸ basar ve rüzgârda bir korkuluk misali sallıyorum kollarını ama faydasız: onu canlı tutamıyorum ne kadar nefret etmiÅŸsek edelim birbirimizden. tıpatıp benziyormuÅŸuz birbirimize,…