Milyarlarca ve Milyarlarca Milyarlarca ve Milyarlarca’dan… Ben bunu hiç söylemedim. DoÄŸru söylüyorum. Ha, evrende belki de 100 milyar gökada ve 10 milyar trilyon yıldız olabileceÄŸini söyledim. Kozmos hakkında konuÅŸurken büyük sayılar kullanmamak kolay deÄŸil. Çok sayıda kiÅŸinin izlediÄŸi Cosmos adlı televizyon dizisinde de birçok kez “milyar” sözcüğünü kullandım. Ama hiçbir zaman “milyarlarca ve milyarlarca” demedim. Bir kere böyle bir ifade çok belirsiz. “Milyarlarca ve milyarlarca” kaç milyar eder? Birkaç milyar mı? Yirmi milyar mı? Yüz milyar mı? Yani “milyarlarca ve milyarlarca” çok muÄŸlak bir söz. Televizyon dizisini gözden geçirip güncelleÅŸtirdiÄŸimizde kontrol ettim ve emin oldum ki, biç böyle bir ÅŸey dememiÅŸim. Ama bunu asıl söyleyen Tonight Show adlı programına yıllar boyunca neredeyse otuz kez katıldığım Johnny Carson idi. Kadife ceket, balıkçı yaka kazak giyip kafasına da paspasa benzer bir ÅŸeyi peruk gibi takarak beni taklit ediyordu. Geceyarısı televizyonda “milyarlarca ve milyarlarca” diye söylenerek dolaÅŸan bir çeÅŸit benzerimi yaratmıştı. Kendi kafasına göre hareket ederek, dostlarımın ve meslektaÅŸlarımın ertesi gün bana hemen yetiÅŸtirecekleri ÅŸeyler söyleyen hayali bir benzerimin varlığı beni biraz tedirgin ediyordu. (Halinden pek belli olmasa da kendisi ciddi bir amatör gökbilimci olan Carson, benzerime çoÄŸu zaman gerçek bilimsel konuÅŸmalar yaptırırdı.) Hayret verici bir ÅŸekilde bu “milyarlarca ve milyarlarca” ifadesi çok tuttu. Ä°nsanların kulağına hoÅŸ…

Mesaj Mesaj’dan… Ä°lgisiz görünmeye çalışmasına raÄŸmen kalbi güm güm atıyor, avuç içleri terliyordu. Küçük avlunun en sevdiÄŸi köşesine çöküp çenesini dizlerine dayayarak radyonun içini düşünmeye koyuldu. O lambaların hepsi de gerçekten gerekli miydi? Hepsini tek tek çıkardığın takdirde neler olurdu? Babası bir kere onların içlerinde hava olmadığını söylemiÅŸti. Gerçekten de hava yok muydu içlerinde? Orkestraların müziÄŸi ve spikerlerin sesleri radyonun içine nasıl giriyordu peki? ‘Havadan’ diyorlardı. Radyoyu hava mı taşıyordu? ‘Frekans’ ne demekti? Çalışması için neden fiÅŸi prize sokmak zorundaydın? ElektriÄŸin radyo içinden nasıl geçtiÄŸini gösteren bir harita yapılabilir miydi? Kendine bir zarar gelmeden radyoyu sökebilir miydin? Söktükten sonra yine eski haline dönüştürülebilir miydi? Asmak için çamaşır taşımakta olan annesi, «Ellie neler yapıyorsun yine?» diye sordu. «Hiçbir ÅŸey, anne. düşünüyorum iÅŸte.» Ellie on yaşındayken Kuzey Michigan Yarımadası’nda bir göl kıyısında oturan hiç sevmediÄŸi iki kuzeninin evine tatile götürülmüştü. Wisconsin’de bir göl kıyısında yaÅŸayan insanların arabayla beÅŸ saatlik yolda olan Michigan’daki bir göle gitmelerinin nedenini bir türlü anlayamıyordu. Hele iki kötü ve çocuksu oÄŸlanı görmek için. Kendisine her konuda o kadar duyarlı olan babası nasıl oluyor da sabahtan akÅŸama kadar o iki veletle oynamasını istiyordu? Ellie bütün yazını oÄŸlanlardan kaçmaya çalışarak geçirdi. BoÄŸucu sıcak mehtapsız bir gecede Ellie yalnız başına tahta…

Kozmos Kozmos’tan… KOZMÄ°K OKYANUSUN KIYILARI Yeryüzünün enginliÄŸini zihnin kavrayabildi mi? Işığın evrendeki adresini biliyor musun? Peki, ya karanlığınkini..? — Eski Kitaplardan Mekân olarak evren, dört bir yanımı çevreleyip beni bir atom zerreciÄŸi gibi yutuyor; ama ben zihinsel düşüncemle dünyayı kavrıyorum. — Biaise Pascal, Düşünceler Bilinende sınır vardır, bilinmeyende sınır yoktur. Ä°nsan aklı anlaşılmazlığın engin okyanusunda barınacak bir ada saÄŸlar. Her kuÅŸaÄŸa düşen iÅŸ, bu okyanustaki adaya biraz daha toprak katarak büyütmektir. — T. H. Huxley, 1887 KOZMOS. OLMUÅž VEYA OLAN YA DA OLACAK HER ÅžEYDÄ°R. Kozmos «düzen içinde bir evren» anlamında kullanılan Yunanca bir sözcüktür ve bir bakıma «karmaÅŸa# anlamına gelen Kaos’un karşıtıdır. Evreni oluÅŸturan tüm canlı ve cansız varlıkların birbirleriyle derinden uyumlu baÄŸlarının gizlerini içerir ve bu karmaşık ama gizemli bir incelikle iÅŸlenmiÅŸ baÄŸlara karşı hayranlık ifade eden bir sözcüktür. Kozmos’u şöyle bir düşünmek bile garip bir heyecan verir. Ä°nsanın sesini soluÄŸunu kesen, ensesinden aÅŸağı ürperti veren, bir boÅŸluÄŸa düşüşün hayal meyal anımsanışı gibi baÅŸdöndürücü bir duygudur bu. Çünkü tüm sırların en büyüğünün karşısında olduÄŸumuzun bilincindeyizdir. Kozmos’un mekân ve zaman boyutları her insanın anlayış .sınırlan içine girmez. Ãœzerinde barındığımız yerküre, baÅŸsız ve sonsuz bir enginlikte kaybolmuÅŸ minicik bir gezegendir. Kozmik perspektifte, insanoÄŸluna iliÅŸkin uÄŸraÅŸların çoÄŸu anlamsız, hatta çocuksu görünür….

Karanlık Bir Dünyada Bilimin Mum Işığı Karanlık Bir Dünyada Bilimin Mum Işığı’ndan… TokalaÅŸmak üzere elini uzattı. “Ä°smim William F. Buckley.” (Karşımda duran adam gerçek William F. Buckley deÄŸildi, yalnızca kavgacılığıyla ünlü televizyon programı sunucusu ile aynı ismi taşıyordu. Eminim bu yüzden insanlardan saka yollu küfür de iÅŸitmiÅŸtir.) Uzun sürecek yolculuÄŸumuza baÅŸlamak üzere arabaya bindiÄŸimizde, bana “ÅŸu bilim adamı” olmama çok sevindiÄŸini, bilim hakkında soracak çok sorusu olduÄŸunu söyledi. Sormasında bir sakınca var mıydı? Hayır, yoktu. Elbette sorabilirdi. Böylece konuÅŸmaya baÅŸladık. Ancak, sonradan anlaşıldığı gibi, bilim üzerine deÄŸil. San Antonio yakınlarında bir hava üssünde çözülmeye bırakılmış donmuÅŸ uzaylılardan, ölü insanların aklından neler geçtiÄŸini öğrenmek için “dünya dışı baÄŸlantı kurmak”tan, kristallerden, Nostradamus’un keha-netlerinden, yıldız falından, Turin’deki kefenden ve benzeri konulardan konuÅŸmak Ä°sliyordu. Bu ipe sapa gelmez öykülerin her birine büyük bir hevesle baÅŸlıyor, bense her seferinde onu düş kırıklığına uÄŸratmak zorunda kalıyordum: “Kanıt son derece yetersiz” diyordum. “Çok daha basit bir açıklaması var bu söylediklerinizin.” Aslında epeyce bir ÅŸeyler okumuÅŸluÄŸu vardı. “Batık” Atlantis ve Lemuria kıtalarına iliÅŸkin ortaya alılmış olanlar gibi, bir-çok asılsız savdan haberdardı. Artık yalnızca derin deniz ışıklı balıkları ve Norveç deniz canavarının uÄŸrak yeri olan, bir zamanlar büyük uygarlıkları süslemiÅŸ sütun ve minare kalıntılarını su yüzüne çıkarmak için yapılacak…